قبلا در مقاله “مجری کیست” درباره اینکه مجری چه کسی است و چه کاری انجام می دهد صحبت کرده بودیم. حالا می دانیم که مجری گری یک مهارت است که برای یادگیری آن باید آموزش دید و تمرین و تجربه کرد.
در یک نگاه - آنچه در این صفحه می خوانید |
نقشه ای برای آموزش مجری گری به زبان ساده
آموزش مجری گری به زبان ساده یعنی اینکه بدانیم برای تسلط بر فن و مهارت اجرا، چه مهارت هایی را باید یاد بگیریم و در چه مسیری حرکت کنیم تا از یک مجری ساده به یک مجری حرفه ای تبدیل شویم. در حقیقت اگر این خرده مهارت ها را نشناسیم، ممکن است زمان زیادی را برای گشتن و پیدا کردن مسیر تلف کنیم! پس به جای هدر دادن زمان، بهتر است از یک شخص دارای مهارت که سالها پیش این مسیر را رفته است راهنمایی بگیریم. در حقیقت شما نقشه راه این مسیر را نیاز دارید تا به جای افتادن در پیچ و خم آزمون و خطا، مسیر مستقیم و ساده را بیابید و به سمت هدف حرکت کنید و خیلی زودتر به نتیجه مطلوبتان دست یابید.
مهارت های مورد نیاز یک مجری
مجری گری یک مهارت و فن است که از ۱۲ خرده مهارت ایجاد شده است. تبدیل شدن به یک مجری حرفه ای نیازمند داشتن این ۱۲ خرده مهارت مهم و عملیاتی است. در دوره مقدماتی اجرای صحنه شهر اندیشه که در اسفند سال ۱۴۰۲ برگزار شد، این ۱۲ خرده مهارت را توضیح داده ایم که در صورت تمایل می توانید آن را در ویدیو زیر مشاهده کنید.
مهارت هایی که باید یاد بگیری
در اینجا ۱۲ خرده مهارت مهم و عملیاتی که در ویدیو توضیح داده شده است را برایتان ذکر کرده و در خصوص هر کدام توضیحاتی را ارائه می کنم.
- مهارت مدیریت ترس از صحبت در جمع
- فن بیان و مهارت های بیانی
- هوش کلامی و مهارت بداهه گویی
- مهارت نوشتن متن اجرا
- مهارت حفظ کردن مطالب
- مهارت مخاطب شناسی و ارتباط با مخاطب
- مهارت مدیریت بحران در صحنه اجرا
- مهارت زبان بدن و اصول نظام آراستگی مجری
- مهارت طراحی آیتم و خلاقیت در اجرا
- مهارت اجرا مقابل دوربین
- مهارت کسب درآمد از اجرا
- مهارت های توسعه فردی
مهارت مدیریت ترس از صحبت در جمع
شاید اولین مشکل اکثر علاقمندان به حوزه اجرا، مساله ترس از صحبت در جمع باشید. شاید برای شما هم اتفاق افتاده است که در مقابل جمع دچار ترس و اضطراب و علائم ناشی از آن شوید. در این خصوص قبلاً نیز در مقالاتی صحبت کرده ایم. مثلا در مقاله ترس از سخنرانی از توهم تا واقعیت یا مقاله مدیریت ترس از سخنرانی به ریشه و عوامل این ترس و برخی راهکارهای مواجهه با آن پرداخته ایم. از آنجایی که ترس از صحبت در جمع هیچوقت به صورت کامل از بین نمی رود، به عنوان یک مجری ضرورت دارد که مهارت مدیریت آن را یاد بگیریم.
فن بیان و مهارت های بیانی
شاید بتوان فن بیان را مهمترین زیربنای حرفه اجرا دانست. کسی که نمی تواند درست و واضح سخن بگوید، نمی تواند مجری خوبی باشد. در حوزه فن بیان، شناخت فرایند تولید صدا و بیان و تقویت عوامل موثر در آن بسیار مهم است. از تنفس صحیح که زیربنای سخنرانی قدرتمند است گرفته تا چالاکی و قوت اندام های گفتاری، همه و همه برای تقویت فن بیان نقشی موثر و ضروری دارند.
مجری با یادگیری مهارت فن بیان، اختلال های صوتی و نقاط قوت و ضعف بیان خود را می شناسد و با تمرین های فن بیان، آنها را تقویت و اصلاح می کند. تمرین خودکار یا شمعک استخوانی، تنفس دیافراگمی، تمرین های زبان ورزی و تمرین های صداسازی و نگهداری از صدا و همچنینی کار با بخش های مختلف اندامهای گفتاری از جمله مواردی است که در حوزه فن بیان به صورت ویژه به آن پرداخته می شود.
هوش کلامی و مهارت بداهه گویی
یکی از مهمترین مهارت هایی که جزو ضرورت های حرفه اجراست، توانایی بداهه گویی و سخن گفتن در لحظه است. وقتی میهمانان برنامه تاخیر داشته باشند، وقتی برای اجرای یک برنامه نیاز به چند دقیقه زمان باشد، وقتی اتفاق خاص و خارج از برنامه ای رخ دهد، مجری باید بتواند در لحظه آن را مدیریت کند. او این کار را با بیان خود می کند. هوش کلامی یعنی سرعت ایجاد ارتباط بین مفاهیم متفاوت و دسترسی سریع به داده های ذهنی برای بسته بندی کلامی و ارائه در سخنرانی!
می خواهید ببینید آیا هوش کلامیتان قوی است یا خیر؟ همین حالا بدون اینکه فکر کنید شروع به صحبت کردن درباره “ماه” کنید و این کار را تا ۳ دقیقه ادامه دهید. اگر می توانید در این ۳ دقیقه، از واژه های “دریا؛ چمن؛ مجری گری” نیز استفاده کنید! سخت شد؟! این همان هنری است که مجریان دارند و با افزایش هوش کلامی و مهارت بداهه گویی، شما هم می تواند به صورت بداهه گویی، حرف های جذاب و بامعنی بزنید.
مهارت نوشتن متن اجرا
به قول استاد فرزاد جمشیدی، مجری باید مولف باشد. یعنی متن اجرای خود را بنویسد و از متن های مستعمل و دم دستی اینترنتی استفاده نکند. تفاوت مجری حرفه ای با مجری ساده در همین موارد است. مهارت نویسندگی متن اجرا یا پلاتو شما چقدر است؟ برای دانستن این موضوع، کافی است سعی کنید همین حالا یک پلاتو یا متن اجرای ۳۰۰ کلمه ای درباره بهار بنویسید. امتحان کنید. البته اگر مثل خیلی از انسان ها از نوشتن متن اجرا می ترسید، مقاله چرا از نوشتن متن مجری می ترسیم را بخوانید.
مهارت حفظ کردن مطالب
شاید نوشتن متن های اجرا روی کاغذ یا همراه داشتن آن در تلفن همراه و تبلت از نظر شما ایرادی نداشته باشد. اما باید بدانیم هرچه وابستگی خود را به کاغذ و سایر چیزها کمتر کنیم، هم مسلط تر اجرا می کنیم و هم حرفه ای تر به نظر می رسیم. در عجب هستم از کسانی که نام مجری بر خود گذاشته اند و متنشان را در برنامه روخوانی می کنند! یعنی حداقل های خواندن متن از روی کاغذ را نیز بلد نیستند!
شاید حفظ کردن متن و شعر در ظاهر کار سختی به نظر برسد. اما تکنیک ها و ترفندهایی وجود دارد که می تواند سرعت حفظ مطالب را بسیار بالا برده و فرایند حفظ را نیز جذاب تر کند. قطعاً دانستن این راهکارهای عملیاتی و داشتن این مهارت، یکی از ضروری ترین نیازهای یک مجری است.
مهارت مخاطب شناسی و ارتباط با مخاطب
مهمترین وظیفه یک مجری، برقراری ارتباط با مخاطب است. برای انجام این کار، لازم است اصولی را بدانیم و بر اساس آن عمل کنیم. به این ترتیب در برنامه های مختلف که مخاطبان متنوعی داریم، می دانیم که باید چه کاری انجام دهیم و چه حرف هایی را بر زبان جاری کنیم. حتی انتخاب موضوع سخنرانی یا اجرا نیز به این موضوع بستگی دارد. این موضوع آن قدر مهم است که در صورت عدم توجه به آن ممکن است به عمر حرفه ای خودتان در یک سازمان، موسسه یا حتی یک منطقه پایان دهید یا اینکه اجراهای آینده را نیز تضمین کنید!
شاید یکی از مهمترین مفاهیم در این حوزه، شناخت مفهومی با عنوان “ادراک” باشد که آن را در مقاله ای با همین عنوان قبلاً توضیح داده ایم.
مهارت مدیریت بحران در صحنه اجرا
به طور جدی می توان گفت که تفاوت یک مجری حرفه ای با یک مجری ساده، در مواقع ایجاد بحران در صحنه اجرا مشخص می شود. فکر کنید در هنگام اجرای برنامه، صدا قطع شود؛ یک نفر در جمع با صدای بلند حرف های نامناسبی بزند؛ نظم برنامه دچار مشکل شود؛ میهمان برنامه حرفی بزند یا رفتاری کند که اوضاع را وخیم کند؛ یک حادثه اتفاق بیفتد؛ زلزله شود یا هزاران اتفاق دیگر…
به عنوان مجری در این مواقع قرار است چه اقدامی کنید؟ چطور آبروی میزبان را حفظ می کنید؟ چگونه اوضاع را مرتب می کنید؟ حالا متوجه می شوید چرا حضور یک مجری حرفه ای برای اجرای یک برنامه مهم، ضرورت دارد.
مهارت زبان بدن و اصول نظام آراستگی مجری
به عنوان یک مجری باید اصول نوع پوشش، بستن دکمه های کت، انتخاب رنگ لباس، نحوه قرار گرفتن در پشت تریبون یا سخنگاه را رعایت کنید. باید نحوه دست گرفتن میکروفون های مختلف، نحوه راه رفتن روی صحنه را به درستی اجرا کنید. باید نحوه حرکات دست و پا و سر و صورت و موارد مشابه آن را بر طبق اصولی مشخص پیش ببرید. این موارد در چشم مخاطب باعث تشخیص تمایز یک مجری حرفه ای با سایرین خواهد شد.
مهارت طراحی آیتم و خلاقیت در اجرا
وقتی مجری یک برنامه هستید، گاهی لازم است برای ایجاد هویت و سبک شخصی تان، خلاقیت هایی را وارد نحوه اجرای خود کنید. این خلاقیت ها از حوزه های گفتاری و ادبیاتی تا زبان بدن و ارتباط با مخاطب می تواند ابداع شود. همچنین در بسیاری از جشن ها و اجرای برنامه های شاد، مجری باید بتواند شخصاً آیتم هایی را اجرا کندد. مثلاً برگزاری مسابقه های حضوری برای میهمانان یا انجام برخی مصاحبه ها و… که باعث جذابیت برنامه می شود.
مهارت اجرا مقابل دوربین
اگر هدف شما ورود به صداوسیما و اجرای تلویزیونی باشد، باید با مقدمات این حوزه آشنا باشید. اجرا مقابل دوربین، اقتضائات مختص خود را دارد. کسی که استودیو را نشناسد و عوامل تولید و سبک های تولید برنامه های تلویزیونی را نداند، نمی تواند در تست اجرا یا مراحلی که باید توانایی خود را نشان دهد، قدرتمند حاضر شود. همچنین در عصر حاضر و توسعه رسانه ها و فضای مجازی، توانایی اجرا مقابل دوربین، برای یک مجری جزو ضرورت هاست. باید بدانید صحبت کردن با لنز سرد دوربین، کار ساده ای نیست. اجرای تلویزیونی و مقابل دوربین با اجرای صحنه ای تفاوت های زیادی دارد که باید آن ها را بدانید.
مهارت کسب درآمد از اجرا
امروزه مجری گری علاوه بر اینکه یک هنر و مهارت است، یک شغل خدماتی در عرصه صحنه نیز محسوب می شود. یکی از مهمترین چالش های مجریان تازه کار این است که همیشه آنها را برای اجراهای رایگان دعوت می کنند! در حالی که ارزش ریالی کار آنها بسیار بالاست. تا وقتی هوش اقتصادی و اصول ارائه حرفه ای خدمات و ایجاد شبکه های وسیع در این عرصه را نشناسید، احتمالاً درآمد آنچنانی از این مهارت نخواهید داشت. پس ضرورت دارد تا اصول کسب مهارت از این حرفه را نیز یاد بگیرید.
اگر نمی دانید یک مجری از چه راه هایی می تواند کسب درآمد کند، حتما ویدیو منابع کسب درآمد از اجرا را ببینید.
مهارت های توسعه فردی
همه انسان های موفق دنیا روی مهارت های توسعه فردی خودشان کار می کنند. مجریان موفق نیز از این قاعده استثنا نیستند. توانایی افزایش عملکرد، مدیریت زمان، افزایش بهره وری و یادگیری، حفظ انگیزه و روش های انجام کارهای سخت و… برخی از زیرمجموعه های این مهارت است. برای شروع می توانید کتاب هفت عادت مردمان موثر را بخوانید؛ یا پادکست های اثر مرکب در فن بیان، موفقیت و کوه یخ و رسیدن به نقطه محدودیت را گوش کنید.
نتیجه گیری
ورود به عرصه مجری گری به عنوان یک مجری حرفه ای نیازمند داشتن نقشه راه است. این نقشه کمک می کند تا راه را گم نکنیم و حتی سریع تر به سر منزل مقصود برسیم. چه چیزی بهتر از صرفه جویی در هزینه ها و وقت که از طلا باارزش تر است. در این نقشه راه ۱۲ مرحله ای، خرده مهارت اصلی و کاربردی مورد نیاز یک مجری را شناخیم.
شاید برای یادگیری هر کدام از این مهارت ها، نیاز به نقشه راه مجزایی باشد که باز هم سریع تر و ارزان تر ما را به مقصد برساند. من پیشنهاد می کنم اگر تصمیم دارید از یک مجری ساده به یک مجری حرفه ای تبدیل شوید، حتماً دوره جامع رازهای اجرا را تهیه کنید. در این دوره جدول برنامه ریزی گام به گامی را برای شما طراحی کرده ایم که بتوانید مسیر پر از آزمون و خطای ۱۵ ساله را تنها در ۲۲ ساعت طی کنید. با این کار به جای گشتن دنبال منابع آموزشی، زمان ارزشمندتان را صرف اقدام عملیاتی و ارتقای مهارتی و کسب در آمد از اجرا کنید. همین حالا شروع کن.
