اگر به نکات ناب مجری گری علاقمند بوده باشید، میتوانیم بگوییم زبان بدن یک مجری بسیار مهم و اثرگذار است. حتما می توانیددرباره زبان بدن در عرصه مجری گری فایل آموزشی تهیه شده در مجموعه موثرباش را بشنوید. اما اگر درباره زبان بدن در اینترنت جستجو کرده باشید، آلبرت محرابیان را به عنوانی یکی از معروف‌ترین نام‌های این حوزه یعنی ارتباطات غیرکلامی و زبان بدن خواهید دید.

آلبرت محرابیان کیست؟

آلبرت محرابیان در خانواده‌ای ارمنی در ایران به دنیا آمد. او پس از مهاجرت به آمریکا، سالها در دانشگاه UCLA کالیفرنیا، به تدریس روانشناسی پرداخت و مطالعات و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام داد که جدا از مقالات دانشگاهی در حوزه مذاکره و ارتباطات غیرکلامی و زبان بدن، در قالب کتاب‌های عمومی هم منتشر شده‌اند.

قانون طلایی ارتباطات و نظریه محرابیان

بسیاری از مدرسان حوزه فن بیان و ارتباطات از قانونی با عنوان قانون طلایی ارتباطات یاد می کنند. قانونی تحت عنوان قانون معروف ۷%-۳۸%-۵۵% عنوان می شود. جالب است بدانید این قانون در اثر درک نادرست از مفاهیم مطرح شده در کتاب محرابیان، رواج یافته است.

این قانون می گوید تنها هفت درصد پیام‌های ما از طریق کلمات منتقل می‌شود و بخش باقیمانده از طریق پیام‌های غیرکلامی (علائم چهره و لحن صدا) برای طرف مقابل ارسال می‌گردد.

نظریه ای که درست تبیین نشد

تا مدت‌ها، این قانون در زبان بدن و ارتباطات غیرکلامی، محور اصلی بحث در درس‌های مذاکره و ارتباطات بود و کمک کرد که محرابیان شهرتی جهانی پیدا کند.

جالب اینجاست که این موضوع، در کتاب Silent Messages (پیام‌های خاموش) یک بحث فرعی است و انبوهی از نکات ارزشمند در حوزه پیام های غیرکلامی و زبان بدن در این کتاب وجود دارد که هنوز هم، پس از گذشت چهل سال از انتشار آن، از بسیاری از کتاب‌های روز در حوزه‌ی ارتباطات و مذاکره، دقیق‌تر، علمی‌تر و کاربردی‌تر است.

بخشی از کتاب که موجب سوء برداشت شده، قسمتی است که دکتر محرابیان در تحلیل پیام‌های متناقض، به مطالعات خود در مورد نحوه‌ی انتقال پیام‌ محبت و دوست داشتن بین زوج‌ها اشاره می‌کند؛

توضیحات محرابیان درباره مفهوم صحیح قانون طلایی ارتباطات

او توضیح می دهد که محبتی که ما به طرف مقابل داریم از طریق کلمات و لحن صدا و علائم چهره به او منتقل می‌شود و در این میان، پیام محبت بیشتر توسط لحن و چهره ارسال می‌شود تا کلمات و ادامه می‌دهد که: اگر طرف مقابل ما، در این پیام‌ها تناقضی ببیند، بیش از کلمات، به لحن و چهره‌ی طرف مقابل نگاه می‌کند و نمی‌توانیم وقتی چهره و لحن‌مان، پیامی از عشق و محبت ندارد، با کلمات آن را جایگزین کنیم.

مطالعات وی، از بحث بین یک زوج در مورد عشق و محبت و دوست داشتن، به رابطه‌ی تمام انسانها در محیط خانه و کسب و کار کشیده شد و این مسئله – که جذاب ولی نادرست بود – چنان به شدت فراگیر شد که وی مجبور شد در سایت خود در این زمینه توضیح دهد و با ارجاع به متن کتابش (که آن را برای شما نشان دادیم) تاکید کند که حرف‌هایش، بد فهمیده شده و مورد سوء برداشت قرار گرفته است:

“Total Liking = ۷% Verbal Liking + ۳۸% Vocal Liking + ۵۵% Facial Liking.

Please note that this and other equations regarding relative importance of verbal and nonverbal messages were derived from experiments dealing with communications of feelings and attitudes (i.e., like–dislike). Unless a communicator is talking about their feelings or attitudes, these equations are not applicable. Also see references 286 and 305 in Silent Messages – these are the original sources of my findings

محرابیان با ارجاع دادن به کتاب «پیام‌های خاموش» خود، تاکید می‌کند که مطالعات او در مورد زبان بدن و علائم غیرکلامی تنها زمانی کاربرد دارد که «دوست داشتن و دوست نداشتن» توسط  پیام در حال انتقال باشد و در غیر این صورت، تحقیقات او مصداقی نخواهد داشت. به عبارت دیگر شاید زبان بدن دختر و پسری که در یک کافی‌شاپ در حال ابراز محبت به یکدیگر هستند، بسیار مهم بوده و از مصادیق این قانون ۷-۳۸-۵۵ محسوب شود. اما در مذاکره دو سیاستمدار یا دو مدیر ارشد در دو سازمان، تاکید بیش از حد بر زبان بدن صرفاً با استناد به این تحقیق، تعبیری نادرست و گمراه کننده است.

سخن آخر

کارول گومن،‌ شوخی جالبی را مطرح می‌کند و می‌گوید: آلبرت محرابیان، هرگز هیچ جا نگفت که شما اگر یک فیلم خارجی دوبله نشده را ببینید فقط با اتکا به زبان بدن و علائم غیرکلامی می‌توانید ۹۳٪ ماجرا را به صورت کامل بفهمید! بسیاری از کسانی که امروز با آنها گفتگو و مذاکره می‌کنیم، دنیا و تصورات و انتظاراتشان، تقریباً در همان حدود از ما دور است.

با همه توضیحاتی که در مقاله “آلبرت محرابیان و زبان بدن” شرح داده شد، منظور ما این نیست که زبان بدن اهمیت ندارد؛ صد البته که زبان بدن برای انتقال مفاهیم و پیام به مخاطب بسیار مهم است. در عرصه صحنه اجرا یا سخنرانی نیز زبان بدن از جایگاه ویژه ای برخوردار است. اما نباید برداشت اشتباهی که از یک تحقیقات با موضوع مطالعه موردی انجام شده، زیربنای بحث های تخصصی در این باب شود. یا اینکه نتایج یک تحقیق موضوعی، به سراسر صحنه های ارتباطی وسعت داده شود.